การเลี้ยงกุ้งฝอยกับหอยขมในบ่อเดียวกันนั้น เป็นการประหยัดต้นทุนในการเลี้ยง เพราะ สัตว์สองชนิดนี้สามารถเลี้ยงรวมในบ่อเดียวกันได้ โดยปกติหอยขมถ้าเราเลี้ยงในบ่อปูน หอยขมมักจะไปเกาะอาศัยอยู่ตามขอบวงบ่อปูนอยู่แล้ว ทำให้พื้นที่น้ำตรงกลางว่าง จึงทำให้มีคนเกิดไอเดียเอาสัตว์อื่นเข้าไปเลี้ยงรวมได้ ซึ่งก็เป็นผลสำเร็จเพราะสามารถเลี้ยงกุ้งฝอยรวมไว้ในบ่อเดียวกันได้เช่นกัน

   เริ่มต้นจากการเตรียมบ่อ ให้นำวงบ่อปูนมาต่อท่อระบายน้ำออกด้านล่าง ฉาบปูนทับที่ก้นบ่อ ปล่อยทิ้งไว้ 3 วันรอให้ปูนเซ็ตตัวและแห้งสนิท

   เมื่อปูนแห้งแล้ว ให้เติมน้ำลงไปจนเต็มบ่อ ใส่หยวกกล้วยลงไปแช่ทั้งไว้ 7-15 วัน ( หยวกกล้วยมีคุณสมบัติช่วยกำจัดฤทธิ์ปูน ปรับค่า PH ในบ่อให้สมดุล และ สามารถชะล้างฝุ่นฝงปูนที่เคลือบอยู่ตามผิวของวงบ่อปูนออก ทำให้อัตราการเลี้ยงรอดของหอยขมและกุ้งฝอยมากขึ้น )

   เมื่อแช่น้ำทิ้งไว้ได้แล้วให้ถ่ายน้ำทิ้ง ล้างทำความสะอาดอีกรอบ แล้วค่อยเติมน้ำเข้าไปใหม่ น้ำที่ใช้เลี้ยงกุ้งฝอยและหอยขม ควรเป็นน้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติ ( กรองด้วยผ้าขาวบาง เพื่อกรองเอาเศษไข่ปลา หรือ ไข่ของสัตว์อื่นๆที่ไม่พึงประสงค์ อาจเข้ามาเจริญเติบโตในบ่อ ) ถ้าจะใช้น้ำประปาควรพักน้ำไว้ให้คลอรีนตกตะกอนก่อน แล้วค่อยนำน้ำมาใช้

       ใส่โคลน หรือ ดินเหนียว ไว้ที่ก้นบ่อหนาประมาณ 10 เซนติเมตร ( หาจุกหรืออะไรมาอุดปากทางท่อระบายน้ำ ไม่ให้ดินโคลนเข้าไปติดในท่อ ) ปลูกพืชน้ำพวก ผักตบชวา จอกแหน เพื่อช่วยปรับสภาพน้ำ และ ช่วยเพิ่มออกซิเจนในบ่อ

        ปล่อยกุ้งฝอยลงไป 5 ขีด/บ่อ แต่งดการให้อาหารก่อนในช่วง 7 วันแรก เพื่อให้กุ้งฝอยปรับสภาพ

        ส่วนหอยขมให้ปล่อยลงประมาณ 2-3 กิโลกรัม/บ่อ สามารถคละขนาดกันได้

อาหารที่ใช้เลี้ยงกุ้งฝอย

   ให้ใช้เป็นไข่ต้มสุข 2 ฟอง ( เอาเฉพาะไข่แดง ) ผสมกับรำอ่อน 3 ขีด ปั้นให้ขนาดประมาณกำปั้น โยนลงบ่อ 3 ก้อน/บ่อ

อาหารที่ใช้เลี้ยงหอยขม

   สำหรับหอยขมแล้วโดยปกติตามธรรมชาติ จะเกาะอยู่ตามขอบบ่อและกินตะไคร่น้ำกับเศษพืชที่หล่นอยู่ตามโคลนที่ก้นบ่อ

   เทคนิคการกระตุ้นให้กุ้งฝอยวางไข่ ให้นำสายยางต่อน้ำมาเปิดใส่บ่อแรงๆประมาณ 10 นาที ให้มีกระแสน้ำไหล ( ตามธรรมชาติกุ้งไม่ชอบวางไข่ในน้ำนิ่ง จะเจอกระแสน้ำไหลกุ้งจะดีดตัวเล่นกับกระแสน้ำ เป็นการกระตุ้นให้กุ้งวางไข่ )

   ส่วนหอยขมถ้าอยากให้แพร่พันธุ์ได้ดี ต้องสร้างสภาพแวดล้อมให้เหมาะกับการเจริญเติบโต เช่นการรักษาสภาพน้ำสะอาดไม่เน่าเสีย หอยขม 1 ตัว สามารถออกลูกได้ประมาณ 40-50 ตัว

สูตรวิธีการช่วยกำจัดน้ำเสียและกำจัดเชื้อโรคในบ่อแบบง่ายๆ

   1. น้ำหมัก EM 2 ช้อนโต๊ะ

   2. กากน้ำตาล 2 ช้อนโต๊ะ

   3. น้ำ 1 ลิตร

นำส่วนผสมทั้งหมดมาผสมรวมเข้าด้วยกัน ทิ้งไว้ในที่ร่ม 7 วัน แล้วนำไปใช้ได้

อัตราส่วนในการใช้ : ให้ผสมกับน้ำ 20 ลิตร ใส่บัวรดน้ำราดลงในบ่อประมาณครึ่งลิตร/บ่อ

   สำหรับราคาขายกุ้งฝอยนั้นอยู่ที่กิโลกรัมละ 80-100 บาท หอยขม อยู่ที่กิโลกรัมละ 40-60 บาท

   การเลี้ยงเพื่อขายนั้น อย่าเลี้ยงเพื่อส่งขายให้พ่อค้า ถ้าเราเลี้ยงส่งขายให้คนอื่นเราก็จะไม่ได้อะไร ควรเลี้ยงเพื่อจำหน่ายเองโดยตรง กลุ่มลูกค้าที่ดีที่สุดคือตลาดรอบๆบ้าน จะได้ไม่โดนกดราคา กำหนดราคาขายเองได้

ข้อแนะนำเพิ่มเติม

        1. น้ำเน่า แก้ไขด้วยการปลูกพืชน้ำ เช่น ผักตบชวา จอกแหน ถ้าน้ำเน่าเสียให้ถ่ายน้ำออกแล้วเติม

        2. อย่าให้บ่อโดนแดดช่วงบ่ายโดยตรง เพราะจะทำให้อุณหภูมิน้ำในบ่อร้อนเกินไปหอยจะอยู่ไม่ได้

        3. เลี้ยงปลาไว้ในบ่อด้วย ไว้กำจัดลูกน้ำยุงลาย

การเลี้ยงกุ้งฝอยและหอยขมไว้ในบ่อเดียวกัน

ข้อมูลและภาพจาก สำนักงานพัฒนาชุมชน เพชรบุรี