ในยุคปัจจุบันโรคตับกลายเป็นหนึ่งในโรคที่พบเห็นได้บ่อยในสังคม โดยเฉพาะหลายปีมานี้ ไขมันในตับ แอลกอฮอล์ในตับ ตับแข็ง ล้วนพบเห็นและได้ยินบ่อยๆ

        ตับเปรียบเสมือน “แม่ทัพของร่างกาย” ดูแลตับเท่ากับดูแลชีวิต จะเห็นได้ว่าตับมีความสำคัญมากแค่ไหน

        ตับเป็นอวัยวะที่สำคัญในร่างกาย และเป็นอวัยวะที่บอบบางและเจ็บป่วยง่าย ในชีวิตปัจจุบัน คนเราสูบบุหรี่ กินเหล้า นอนดึก กินดื่มหนัก ล้วนเป็นพฤติกรรมที่ทำร้ายตับ

        ซึ่งโรคตับมีส่วนเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสมเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะโรคตับในระยะเริ่มต้น ส่วนประกอบในอาหารมากมายสะสมไว้เป็นอันตรายต่อตับ ในระยะสั้นตับไม่สามารถขับของเสียได้ ยิ่งสะสมมากยิ่งเป็นอันตรายมาก ปกป้องตับ ก่อนอื่นเลยก็ต้องทำสิ่งเหล่านี้

1. แอลกอฮอล์เป็นศัตรูตัวฉกาจ หลีกเลี่ยงได้ก็หลีกเลี่ยง

        แอลกอฮอล์เป็นศัตรูตัวฉกาจ นานๆ กินทีได้ แต่คุณคงเห็นว่าพวกที่กินเหล้าทุกวัน ตับล้วนมีปัญหาไม่มากก็น้อย ไม่ว่าจะเป็นเหล้าชนิดใด ถ้ามีแอลกอฮอล์ ล้วนทำให้เกิดความเสียหายต่อตับในระดับต่างๆ

        นั่นเพราะเมื่อแอลกอฮอล์ถูกดื่มลงไปในกระเพาะ มีเพียง 10% ที่ถูกย่อยในกระเพาะอาหาร ส่วนอีก 90% นั้นถูกเผาผลาญโดยตับ ส่วนประกอบหลักของแอลกอฮอล์จะกระตุ้นและทำลายเซลล์ตับโดยตรง

2. การโกรธทำร้ายตับ

        หลังจากโมโหคนมากมายจะรู้สึกไม่สบายตัว กินข้าวก็กินไม่ลง ทำอะไรก็ไม่มีแรง ตามทฤษฏีปัญจธาตุของแพทย์แผนจีน ตับคือไม้ เจริญเติบโตได้ ไม่ชอบให้อะไรมาบีบกด

3. ตับกลัวเหนื่อย

        ในชีวิตไม่ควรกินมากเกินไป เพราะอาหารจะถูกดูดซึมในกระเพาะอาหารแค่ 10% ส่วนที่เหลือ 90% จะถูกตับขับออกไป

        ทุกวันเรากินอาหารมากมาย โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรตและวิตามินในอาหารจำเป็นต้องไปผ่านปฏิกิริยาเคมีในตับก่อน ถึงจะกลายเป็นสารอาหารที่ร่างกายนำไปใช้ได้ ถ้าไม่มีตับ อวัยวะต่างๆ ในร่างกายก็จะหิวตาย ถ้ากินอาหารมากเกินไป ก็จะเป็นอันตรายต่อตับเป็นอย่างมาก

คำกล่าวที่ว่าก่อนนอนไม่ควรทำ 2 อย่างนี้ก็เพราะเกี่ยวข้องกับการทำงานหนักของตับ

1. ไม่ควรเล่นมือถือ

        ปัจจุบันนี้คนส่วนใหญ่ชอบเล่นมือถือก่อนนอน เล่นทีก็ชั่วโมงสองชั่วโมง แถมยิ่งเล่นมือถือก็ยิ่งนอนไม่หลับ แต่การเล่นมือถือที่มากเกินไปจะทำให้เหนื่อยล้า เป็นการทำร้ายตับ

2. อย่ากินมื้อดึก

        หลายๆ คนพอจะสี่ทุ่มก็รู้สึกหิว การกินอาหารมื้อดึกก่อนนอนอาจทำให้อาหารไม่ย่อย ตอนเช้าตื่นมาจะรู้สึกไม่สบายท้อง แถมยังเป็นการเพิ่มภาระให้ตับ ไม่ดีกับระบบย่อยอาหารด้วย

        ถ้าเป็นโรคตับอยู่แล้ว หลังกินอาหารเสร็จต้องนั่งนิ่งๆ แล้วหลับตาทำสมาธิ

        การหลับตาหลังทานอาหาร 20 นาที จะช่วยปกป้องตับได้ เมื่อเรากินอาหารเสร็จ (โดยเฉพาะอาหารกลางวัน เนื่องจากส่วนใหญ่จะรับประทานอาหารกลางวันเยอะ) เลือดในร่างกายจะไปหล่อเลี้ยงที่ระบบย่อยอาหารอย่างหนาแน่น

        ในสถานการณ์ทั่วไป หลังกินข้าว 10-30 นาทีควรจะนั่งนิ่งๆ หลังจากนั้นค่อยทำกิจกรรมอื่นๆ ถึงจะดีต่อตับ ป้องกันตับเสื่อมสภาพ

วิธีการดูแลตับ

1. กดๆ ตับระบาย

        แพทย์แผนจีนให้ความสำคัญชี่ตับ (ชี่ ในความหมายของการแพทย์แผนจีนใช้เรียก พลังงานในร่างกาย เป็นพลังงานที่มองไม่เห็น) ซึ่งชี่ตับได้รับผลกระทบจากอารมณ์ได้ง่าย เมื่อชี่ตับเหนื่อยล้า ก็จะไม่มีความสุข

กดเท้า

        เท้าซ้ายก่อนเท้าขวาทีหลัง เริ่มจากหลังเท้าไปจนถึงปลายเท้า ออกแรงให้รู้สึกเจ็บ ทำข้าละ 50 รอบ

กดขา

        นั่งลง งอขา ให้เข่าราบไปบนพื้น เอาฝ่ามือซ้อนทับกันแล้วกดที่ต้นขาซ้ายด้านใน ออกแรงค่อยๆ กดไปจนถึงเข่า ทำขาซ้ายก่อนแล้วค่อยขาขวา ข้างละ 50 รอบ

กดซี่โครง

        กำหมัดทั้งสองข้าง งอข้อศอก ออกแรงที่ข้อศอกเพื่อบีบซี่โครง จากนั้นทำท่าเหยียดแขนและงอ ให้ต้นแขนถูกกับซี่โครงไปเรื่อยๆ จนร้อน

2. ร้องเพลง

        แพทย์แผนจีนเชื่อว่า เมื่อเรารู้สึกว่าชี่ตับไม่สบาย จะอยากออกเสียงสูง ทำไม? เพราะการออกเสียงเป็นการผ่อนคลายชี่ตับ ทำให้พวกเรารู้สึกสบาย ถ้าร้องเพลง ก็จะเป็นการผ่อนคลายความหดหู่ในใจ ถ้าไม่อยากอาหาร ให้รีบร้องเพลง จะอยากอาหารขึ้นมาทันที

3. ดื่มชากุหลาบบ่อยๆ

        กุหลาบช่วยให้ผ่อนคลาย เมื่ออารมณ์หดหู่ แน่นกระเพาะ หรือประจำเดือนมาไม่ปกติ เจ็บหน้าอก ให้เอาดอกกุหลาบ 5-10 กรัม แช่ในน้ำ 20-30 นาทีแล้วดื่ม จะอาการดีขึ้น

4. ยาในอาหาร

ตั้งโอ๋

        ตั้งโอ๋เป็นอาหารที่สำคัญในการผ่อนคลายชี่ตับ ช่วยเรียกน้ำย่อย และทำให้ถ่ายคล่อง ในตั้งโอ๋มีน้ำมันหอมระเหยพิเศษที่ช่วยเปิดทางให้ชี่ตับ โดยเฉพาะคนที่มีอาการโกรธ ถอนหายใจบ่อยๆ และเจ็บหน้าอก

ดอกไม้จีน

        ดอกไม้จีนช่วยบรรเทาอาการซึมเศร้า ปัญหาในใจ

5. เข้านอนตอน 5 ทุ่มสำคัญมาก

        สิ่งที่สำคัญเป็นพิเศษไม่ใช่กินอะไร แต่คือนอนตอนไหน อย่านอนดึก กลางคืนตอน 5 ทุ่มถ้าคุณนอนแล้ว โรคเล็กๆน้อยๆมากมายก็จะไม่มาเยือน คนที่นอนหลับไม่ค่อยดีสามารถลองวิธีด้านล่าง

นวดเป็นประจำ

        ก่อนนอนถูจุด Yongquan กดจุด Zusanli และ Taichong เห็นผล

แช่เท้าในน้ำอุ่น

        3 หลักของการแช่เท้า 1) น้ำต้องเกือบถึงเข่า 2) อุณหภูมิของน้ำต้องร้อนพอ ต้องอดทน 3) ต้องแช่จนเหงื่อออกเล็กน้อย เพื่อให้เลือดไหลเวียนไปทั่วทั้งร่างกาย

แปลและเรียบเรียงโดย LIEKR