สิ่งที่จำเป็นในการทำไร่ทำสวนแล้วก็คงเป็นปุ๋ย สูตรปุ๋ยหมัก ที่ผู้เขียนนำมาฝากกันในวันนี้ก็เป็นอีกหนึ่งสูตรที่เป็นปุ๋ยหมักสูตรของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ทรงพระราชทานสูตรให้แก่เกษตรกรชาวไทย

        เกษตรกรชาวไทยถือว่าโชคดีและมีบุญมาก ที่นอกจากโครงการในพระราชดำริของพ่อหลวงของเรา ที่ทรงใส่ใจดูแลในทางด้านการเกษตรต่างๆ โชคดีของของคนไทยเหลือเกินที่ได้เกิดมาในแผ่นดินที่อยู่ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ของพ่อหลวงของเรา และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯก็เช่นกันท่านไม่เคยทอดทิ้งประชาชนคนไทย ทรงมีโครงการในพระราชดำริพัฒนาให้ประชาชนทรงมีอาชีพเลี้ยงตัวเองและครอบครัว

        ปุ๋ยหมักสูตรพระราชทานนี้ เกิดขึ้นจาก สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ได้ทรงมีพระราชานุญาติให้ดำเนินการเผยแพร่สูตรปุ๋ยหมักแก่ชาวเกษตรกร 

        ซึ่งเป็นสูตรที่พระองค์ท่านทรงได้ศึกษาการทำปุ่ยหมัก พร้อมขั้นตอนและวิธีการทำซึ่งได้ทรงเขียนด้วยลายพระหัตถ์ของพระองค์เอง

        ท่านได้อธิบายการทำไว้อย่างละเอียดว่าทำไมต้องทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยหมักมีประโยชน์อย่างไร วัสดุที่จะใช้ในการทำปุ๋ยหมักจนถึงขั้นตอนการนำไปใช้ประโยชน์ของปุ๋ยหมัก ซึ่งจะทำให้ประหยัดกว่าการใช้ปุ๋ยเคมีได้มากน้อยเพียงไร พระองค์ทรงวาดเป็นรูปการ์ตูนให้ด้วย จะได้เข้าใจกันง่ายๆ

        ในสูตรปุ่ยหมักที่พระองค์ทรงเขียนไว้นี้ มีความตอนหนึ่งได้กล่าวไว้ว่า “ปุ่ยหมัก ต้นไม้ต้องการความเจริญเติบโต พูดง่ายๆ เราต้องใส่ปุ่ย ไร่, นา, สวน ของเรา พืชผลถึงจะงามดี เดี๋ยวนี้ปุ๋ยที่ซื้อตามท้องตลาดแพงเหลือเกินนี่ เรามาทำปุ๋ยหมักใช้เองดีกว่า” ตัวผู้เขียนเองได้อ่านแล้วก็รู้สึกปลาบปลื้มใจเหลือเกิน ที่ท่านทรงสนพระทัยประชาชนทุกชนชั้นมาโดยตลอด

ปุ๋ยหมักสูตรพระราชทานซึ่งเขียนโดยลายพระหัตถ์ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ

        ปุ๋ยหมักสูตรพระราชทานนี้ทำกันได้เองตามบ้านไร่นาหรือสวนของเราได้อย่างง่ายๆ และประหยัดต้นทุนน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับการใช้ปุ่ยเคมี เพราะฉนั้นแล้วการใช้ปุ๋ยหมักจะทำให้ลดการใช้ปุ๋ยเคมีได้อย่างน้อยถึงครึ่งหนึ่งเลยทีเดียว เป็นการลดต้นทุนในด้านค่าใช้จ่ายให้ชาวเกษตรกรได้เป็นอย่างดีเลยทีเดียว ซึ่งกรมการเกษตรและสหกรณ์ได้ทำการมอบหมายให้กรมพัฒนาที่ดินเผยแพร่ปุ๋ยสูตรพระราชทานสู่พี่น้องชาวเกษตรกร ซึ่งตั้งแต่ปี 2557 กรมพัฒนาที่ได้ตั้งเป้าหมายในการเผยแพร่ปุ๋ยสูตรพระราชทานสู่พี่น้องชาวเกษตรกรอยู่ที่ 1,000 ตัน และยังมีการสนับสนุนในด้านวัสดุต่างๆ ให้กับเกษตรกรอีกด้วย เพื่อเป็นการนำร่องให้กับพื้นที่ที่มีความจำเป็นและมีสักยภาพในการขยายผลก่อน เพื่อให้เป็นต้นแบบและให้เกษตรท่านอื่นได้นำไปใช้ต่อไป

วัสดุอุปกรณ์มีดังนี้

        - ซากพืช ได้แก่ ใบไม้ ผักตบชวา หญ้าแห้ง ลำต้นถั่ว ลำต้นข้าวโพด ใบและต้นมันสำปะหลัง กระดูกปอ ตามที่มีสับเป็นท่อนๆ สั้นๆ ให้เปื่อยเร็ว

        - ปุ๋ยคอก เช่น มูลสัตว์ ขี้วัว,ขี้ควาย,ขี้เป็ด,ขี้ไก่,ขี้ค้างคาว ชนิดใดก็ได้

        - ปัสสาวะคนหรือสัตว์

        - กากเมล็ดนุ่น, กากถั่ว, ซากต้นถั่วชนิดต่างๆ (พืชตระกูลถั่ว)

        - ดินร่วนพอสมควร ถ้าได้เป็นหน้าดินยิ่งดี

วิธีการกองปุ๋ยมี 2 แบบที่พระองค์ทรงพระราชทานเขียนไว้

        - วิธีการกองในหลุม ขุดหลุมให้มีขนาดกว้าง ประมาณ 1 เมตร ยาว 1 เมตร และลึก 1เมตร ถ้ามีการระบายน้ำได้ยิ่งดี

        - วิธีการกองในคอก ให้ปรับดินบริเวณที่จะทำการกองปุ๋ยหมักให้แน่น ใช้ไม้ไผ่หรือไม้ชนิดอื่นที่สามารถทำได้ กั้นเป็นคอกความกว้างอยู่ที่ 2 เมตร ความยาว 4 เมตร และสูง 1 เมตร แบ่งคอกออกเป็น 2 ส่วน ครึ่งหนึ่งไว้ใส่ปุ๋ยหมัก อี

ครึ่งหนึ่งไว้ใช้ในการกลับกองปุ๋ย ทำหลังคาใบจากหรือใบมะพร้าวคลุมหลังคา หรือถ้ามีถุงพลาสติกคลุมกันฝนซะปุ๋ยได้ก็ยิ่งดี

ขั้นตอนการทำปุ๋ยหมักสูตรพระราชทาน

        - ให้เอาซากพืชที่เตรียมไว้กองเกลี่ยในคอกหรือในหลุม ให้เป็นชั้น เหยียบตามขอบให้แน่นประมาณคนเหยียบซ้ำแล้วไม่ยุบลงอีก ชั้นหนึ่งๆ ให้สูงราว 1 คืบ(30 เซนติเมตร)

        - รดน้ำให้ชุ่มแล้วเอาปุ๋ยคอกโรยทับให้ทั่วกัน สูง 2 องคุลี (5 เซนติเมตร) ถ้ามีปุ๋ยเคมี (สูตร 16-20-0 หรือ 14-14-14 แอมโมเนียมซัลเฟต หรือยูเรีย) ก็โรยบางๆ ให้ทั่ว แล้วทับด้วยดินละเอียดหนาประมาณ 1 องคุลี สลับด้วยซากพืชแล้วรดน้ำเป็นชั้นๆ อย่างนี้จนปุ๋ยเต็มคอก (น้ำที่นำมารดจะผสมด้วยปัสสาวะด้วยก็ได้)

ข้อควรระวังในการทำปุ๋ยหมักสูตรพระราชทาน

        - อย่าให้มีน้ำขัง การรดน้ำมากไปจะทำให้ระบายอากาศไม่ดี

        - ปุ๋ยกองใหญ่ไปจะทำให้เกิดความร้อนสูง ปุ๋ยจะเสียได้ ถ้าในกองปุ๋ยมีความร้อนสูงไปให้เติมน้ำลงไปบ้าง

        - ปุ๋ยกองเล็กไป จะสลายตัวช้าอย่าใช้ปุ๋ยเคมีพร้อมกับใส่ปูนขาว จะทำให้ธาตไนโตรเจนสลายตัว

วิธีการกลับปุ๋ยหมักสูตรพระราชทาน

        ทุกๆ 30 วัน ควรกลับกองปุ๋ย โดยเอาชั้นบนสุดของกองนำไปเกลี่ยในอีกส่วนของคอกเป็นชั้นล่างสุด แล้วเอาชั้นสองเกลี่ยทับแล้วรดน้ำ ควรกลับกองปุ๋ย ทุกๆ30วัน

        หรือจนกว่าซากพืชจะเปื่อยผุหมดทั้งกองปุ๋ย ใช้เวลาประมาณ 3-4 เดือน เมื่อปุ๋ยใช้ได้ ให้สังเกตุจากความร้อนในกองปุ๋ยจะใกล้เคียงกับความร้อนของอากาศ ปุ๋ยหมักจะเป็นสีน้ำตาลแก่ เอาตะแกรงร่อนปุ๋ยหมักเก็บไว้

ประโยชน์ที่ได้รับ

        ประหยัดการใช้ปุ๋ยเคมีได้ถึงครึ่งหนึ่ง และทำให้ดินร่วนซุย พืชผักอุดมสมบูรณ์ และเพิ่มธาตุไนโตรเจนไม่เป็นอันตรายต่อพืชสัตว์และคน รักษาความชุ่มชื้นของดิน

        หมายเหตุ : ถ้าที่เป็นดินทรายใช้อิฐกรุในหลุม จะทำให้ได้ผลดีขึ้น

ชมคลิป..

คลิปเปิดไม่ออก >>> กดตรงนี้ คลิ๊ก !!!! <<<

ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก lovedara